استان فارس

با منطقه فارس اشتباه نشود.

برای دیگر کاربردها، فارس (ابهام‌زدایی) را ببینید.

فارس
تعدادی از جاذبه‌های تاریخی استان فارس
مرکز	شیراز
مساحت	۱۲۲٬۶۰۸ کیلومترمربع
جمعیت (۱۳۸۹ خورشیدی)	۴،۵٩۶،۶۵٨[۱]
تعداد شهرستان‌ها	۲۹[۲][۳]
منطقه زمانی	IRST (گرینویچ+۳:۳۰)
-تابستان (دی‌اس‌تی)	IRDT (گرینویچ+۴:۳۰)
زبان(های) گفتاری	فارسی ،لری بویر احمدی [۴][۵][۶] ، ترکی قشقایی ،لارستانی
نماینده ولی فقیه	اسدالله ایمانی
استاندار	حسين صادق عابدين[۷]

استان فارس یکی از ۳۱ استان ایران است^[۲] که در بخش جنوبی این کشور واقع شده‌است.^[۸] آب و هوای استان فارس در نقاط مختلف این استان به سه دسته کوهستانی، معتدل و گرم تقسیم می‌شود.^[۹] این استان با مساحتی در حدود ۱۲۲٬۶۰۸ کیلومتر مربع، چهارمین استان بزرگ و با جمعیتی معادل ۴٬۵۲۸٬۵۱۳ نفر، بر طبق برآورد جمعیتی سال ۱۳۸۹ خورشیدی سازمان ملی آمار ایران، چهارمین استان پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود. بر اساس تقسیمات کشوری اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۰ خورشیدی، استان فارس به ۲۹ شهرستان، ۹۴ شهر، ۸۳ بخش و ۲۰۴ دهستان تقسیم شده‌است.^[۲][۳]

مرکز استان فارس، شهر شیراز است که بر طبق برآورد جمعیتی سال ۱۳۸۹ خورشیدی سازمان آمار ایران به همراه حومه خود، جمعیتی معادل ۱،۷۴۹،۹۲۶ نفر داشته که پرجمعیت‌ترین شهر این استان محسوب می‌شود. از دیگر شهرهای پرجمعیت این استان می‌توان به شهرهای کازرون، مرودشت، جهرم و فسا اشاره کرد.^[۱]

در این استان، امروزه به جز اکثریت فارسی‌زبان اقوام مختلفی نیز در این استان زندگی می‌کنند؛^[۱۰][۴] از جمله لرها،قشقایی‌ها، عرب خمسه و لک،^[۱۰] که هر یک به گویش‌ها و زبان‌های مختلفی مانند فارسی، کازرونی، لری،لارستانی، قشقایی، سیوندی، دوانی، اردکانی، عربی و کهمره‌ای (بککی) سخن می‌گویند.^{[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]}

منابع مهم اقتصادی استان فارس بر پایه کشاورزی و دامداری،^[۱۰] شهرک‌های مختلف صنعتی، پالایشگاه‌ها، صنایع پتروشیمی و نیروگاه‌های مختلف بنا شده‌است.^{[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]}

استان فارس با وجود جاذبه‌های متعدد تاریخی، طبیعی و مذهبی، یکی از مراکز مهم گردشگری ایران است. همچنین تعدادی از مراکز مهم دانشگاهی ایران در این استان واقع شده‌است.^[۲۱]

تخت جمشید

مختصات: ۲۹°۵۶′۵.۸۱″ شمالی ۵۲°۵۳′۲۵.۲۶″ شرقی

تخت جمشید (پارسه)
میراث جهانی یونسکو
اطلاعات اثر
کشور	ایران
نوع	فرهنگی
معیار ثبت	i, iii, vi
شمارهٔ ثبت	۱۱۴
منطقه	آسیا-خاورمیانه
تاریخچه
تاریخچهٔ ثبت	۱۹۷۹ ( سوم)
نام اظهارشده در فهرست میراث جهانی یونسکو † منطقهٔ بر پایهٔ دسته‌بندی یونسکو

پرسپولیس یا (تخت جمشید، پارسه، پرسه پلیس، هزارستون و یا چهل منار) که در شمال شهرستان مرودشت در شمال استان فارس (شمال شرقی شیراز) جای دارد، فاصله این مکان تاریخی توریستی تا مرکز استان ۵۰ کیلومتر می باشد. ^[۱] نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده‌است. در این شهر باستانی بنایی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده‌است و به مدت حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشن‌ها به ویژه نوروز بوده‌است. در نخستین روز سال نو گروه‌های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی‌ها یا استانداری‌ها با پیشکش‌هایی متنوع در تخت جمشید جمع می‌شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می‌کردند.^[۲] بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوه‌اش اردشیر یکم با گسترش این مجموعه به بزرگی آن افزودند. بسیاری از آگاهی‌های موجود که در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ نبشته‌هایی است که در این کاخ‌ها و بر روی دیواره‌ها و لوحه‌ها آن حکاکی شده‌است.^[۳] باور تاریخدانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید ^[۴] و احتمالاً بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با اینکار نابود نمود. با این‌حال ویرانه‌های این مکان هنوز هم در شهرستان مرودشت در استان فارس برپا است و باستان شناسان از ویرانه‌های آن نشانه‌های آتش و هجوم را بر آن تأیید می‌کنند.

این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.^[۵]